پریسا سجادیمجموعه تاریخی گنجعلی خان مهم ترین آثار به جا مانده از دوره تاریخی صفویه در کرمان است که مثل یک گنجینه نفیس از هنر معماری در مرکز شهر کرمان می‌درخشد.
گنجعلیخان حاکم محبوب و معروف کرمان در دوران صفویه و همزمان با پادشاهی شاه عباس کبیر بوده و آثار ساخت و ساز او در مدت ۳۰ سال حکومت‌اش با همان شکوه و زیبایی و ظرافتی که در معماری ساخت آنها به کار رفته همچنان در کرمان باقی است.
گنجعلیخان با بخش‌های مختلفی مثل بازار، مسجد، کاروانسرا و غیره ۱۱ هزار متر مربع وسعت دارد.
در این نوشته در مسیر سفر به کرمان و بازدید از مجموعه زیبا و نفیس گنجعلیخان با مجله جاجیگا همسفر شوید.
مطالبی که در این مقاله می خوانید:
مجموعه گنجعلیخان کجاست؟
مجموعه گنجعلیخان یکی از جاذبههای گردشگری تاریخی کرمان است و بخش مهمی از بافت سنتی و تاریخی شهر را تشکیل میدهد.
این میدان در اصل یک مرکز گردهمایی مردم شهر بوده و با معماری اصیلی ایرانی که دارد، هم ردیف میدان نقش جهان اصفهان و میدان امیر چخماق یزد است.
مجموعه گنجعلیخان با بخش‌های مختلفی مثل بازار، مسجد، کاروانسرا و غیره ۱۱ هزار متر مربع وسعت دارد.
مجموعه تاریخی گنجعلیخان نامش را از سازنده و پایه‌گذار آن یعنی گنجعلیخان، والی و حاکم کرمان در دوره صفویه گرفته است..
مجموعه گنجعلیخان در شهر کرمان نزدیک میدان شهدا قرار گرفته دارد.
گنجعلیخان کیست؟
گنجعلیخان، والی و حاکم کرمان در دوران صفویه بوده و سازنده مجموعه تاریخی گنجعلیخان است.
گنجعلیخان نزدیک به۳۰ سال حاکم کرمان بود و در دوران حکمرانی‌اش بناهای زیادی ساخته شد که بخشی از آنها به دست ما رسیده خشیی دیگر در زمان لشکرکشی آغامحمدخان به کرمان آسیب فراوان دید و از دست رفت.
در مسیر سفر به شهر اصفهان با جاجیگا همراه شوید.
بخش‌های مختلف مجموعه گنجعلیخان
مجموعه گنجعلیخان به دستور، گنجعلیخان، حاکم کرمان و توسط استاد سلطان محمد معمار یزدی به سبک معماری اصفهانی ساخته شد. این مجموعه دارای بخش‌های مختلفی همچون بازار، مسجد، مدرسه، کاروانسرا و… است.
میدان گنجعلیخان
قلب مجموعه گنجعلی خان یک میدان است که هم ردیف میدان نقش جهان اصفهان و میدان امیر چخماق یزد است.
دور میدان گنجعلیخان را بازار، حمام، مسجد، مدرسه، ضرابخانه و آب انبار گرفته.
در مسیر سفر به یزد شهر باقلوا و قطاب و قنات با مجله جاجیگا همراه شوید.
بازار گنجعلیخان
بازار بزرگ سراسری کرمان یکی از بازار های سنتی ایران، در بخش جنوبی میدان گنجعلیخان واقع شده و خودش قسمت‌های مختلفی مثل بازار گنجعلیخان، بازار اختیاری، بازار زرگری قیصریه، بازار مسگرها، بازار کفاش‌‌ها، بازار کلاه‌مال‌‌ها و… دارد.
بازار سراسری، چهارسوق‌هایی دارد که محل تقاطع دو راسته بازار است.
در چهارسوق گنجعلیخان، بازار گنجعلی خان، بازار ارگ، بازار مسگری و بازار میدان قلعه به هم می‌رسند.
نمای داخلی این چهارسوق با گچ‌بری و نقاشی دیواری تزئین شده.
این بازار با نمادهای معماری دوران صفویه و قاجار ساخته شده و پر از طاقی‌های کاشی کاری، مقرنس و حجره‌های زیبای آجرچینی است.
با عبور از این بازار جا به جا عمارت‌های شهری آن زمان مثل حمام، تکیه و کاروانسرا را می‌بینید و به دل گذشته کرمان و دوران حکومت گنجعلی خان محبوب سفر می‌کنید.
مسجد گنجعلیخان کرمان
مسجد مجموعه در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلیخان قرار دارد.
مسجد کوچک گنجعلی خان گویا نمازخانه کاروانسرای بزرگ مجموعه بوده است.
این مسجد با کاشی‌کاری، مقرنس و دیگر تزئینات معماری صفوی آذین شده است.
درباره مسجد صورتی شیراز در مجله جاجیگا بخوانید.
حمام گنجعلیخان
حمام عمومی در گذشته‌های ایران، فضایی فقط برای استحمام نبوده بلکه مردم در این فضا ساعت‌های زیادی را برای گفت‌وگو، معاشرت، استراحت، مشت‌ومال و البته استحمام می‌گذراندند و فضا و تزئینات داخل حمام اهمیت داشته است.
حمام گنجعلیخان کرمان که امروز با وجود مجسمه‌های مومی به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده با بازآفرینی حال و هوا و شرایط حضور مردمان دوران صفوی در حمام شما را در مسیر تاریخ می‌چرخاند.
در بدو ورود به این حمام زیبا از در و دیوار نمادهای معماری دوران صفوی مثل کاشی‌کاری، طاق و هلالی و مقرنس‌کاری و نقاشی‌های دیواری می‌بارد.
در حمام که می‌چرخید به هر سمت سر می‌گردانید، تصویری از گذشته دور و مردمانی به تاریخ پیوسته را می‌بینید که از جنس موم در حافظه تاریخ و هنر ثبت شده‌اند .
در یک سمت مردی در حال شستن تن و بدن، کسی در حال گفت‌وگو و معاشرت و یک مجسمه مومی نشسته بر سجاده در حال نماز خواندن است.
حمام گنجعلی خان در میدان ارگ، خیابان شهید تاج علی کرمان واقع شده.
در مسیر سفر به کاشان با جاجیگا همراه شوید.
مدرسه و کاروانسرا
مدرسه و کاروانسرای گنجعلیخان یکی از حوزه‌های علمیه مشهور کرمان بوده است که بعدها به کاروانسرا تبدیل شد.
این مدرسه در حال حاضر به‌عنوان دانشکده هنر وابسته به دانشگاه باهنر کرمان استفاده می‌شود.
این مدرسه در ضلع شرقی میدان گنجعلیخان قرار دارد.
در مسیر سفر به شیراز ، شهر غزل و عطر بهارنارنج با مجله جاجیگا همسفر شوید.
ضرابخانه
ضرابخانه گنجعلی خان محل ضرب سکه‌های دوران صفوی بوده است.
بنای ضرابخانه، گنبد بلندی دارد و در بالای آن کلاه فرنگی قرار گرفته .
فضای داخلی با آجرکاری‌های اخرایی رنگ تزیین شده است.
این بنا در حال حاضر موزه سکه است و سکه‌های دوره‌های مختلف تاریخ از جمله اشکانیان، ساسانیان، گورکانی، صفوی، زندیه، قاجار، پهلوی و… در آن به نمایش در آمده است.
ضرابخانه در ضلع شمالی میدان گنجعلیخان قرار دارد.
آب‌انبار
آب‌انبار یکی دیگر از بخش‌های این مجموعه تاریخی گنجعلیخان است که با نام آب‌انبار علیمردان خان هم شناخته می‌شود.
آب انبار دارای سردری زیبا با تزیینات مربوط به دوره صفویه است .
آب انبار در ضلع مقابل کاروانسرا قرار گرفته.
مسیر رسیدن به گنجعلیخان
برای سفر به کرمان و بازدید از مجموعه گنجعلیخان از تهران دو انتخاب هست.
مسیر اول حدود۹۸۰ کیلومتر و ۱۰ ساعت رانندگی است و از شهرهای قم، کاشان و رفسنجان می گذرد.
مسیر دوم حدود ۱۲۰۰ کیلومتر و ۱۳ ساعت رانندگی است و از شهرهای قم، اصفهان و مهریز می‌گذرد.
مجموعه گنجعلیخان در نزدیکی میدان شهدا و میان دو خیابان اصلی امام و شریعتی که به این میدا ختم می‌شوند قرار دارد.
اقامت در کرمان
در سفر به کرمان برای بازدید از مناطق دیدنی این شهر لازم است که چند روزی را با اجاره سوئیت و اقامتگاه بومگردی در کرمان در این شهر ماند و جاهای زیادی را دید و از سفر به این شهر لذت برد.
سخن آخر
مجموعه گنجعلیخان از آثار تاریخی تماشایی شهر کرمان است که در سفر به این شهر نباید از دست داد.
در این نوشته در مسیر سفر به کرمان به مجموعه گنجعلیخان پرداختیم.
در سفر به کرمان و بازدید از مجموعه نفیس گنجعلیخان مراقب آثار تاریخی گرانقدر باشیم و نگذاریم ردپایی ناشایست از ما در مسیر گردشگری‌مان باقی بماند.
مجموعه گنجعلیخان کجاست؟
مجموعه گنجعلیخان یکی از جاذبههای گردشگری تاریخی کرمان است و بخش مهمی از بافت سنتی و تاریخی شهر را تشکیل میدهد.
مجموعه گنجعلیخان شامل چه آثار تاریخی است؟
قلب مجموعه گنجعلی خان یک میدان است که هم ردیف میدان نقش جهان اصفهان و میدان امیر چخماق یزد است.دور میدان گنجعلیخان را بازار، حمام، مسجد، مدرسه، ضرابخانه و آب انبار گرفته.
معصومه ذاکراکبری
ارسال نظر