طبس؛ شهری برای کویرگردی در زمستان

طبس به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران که لقب عروس کویر ایران را از آن خود کرده یک مقصد جذاب برای سفر زمستانی است.

طبیعت طبس ترکیبی از بیابان و کویر است و با داشتن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی عجیب، یک مقصد گردشگری خاص و جذاب است.

مثلا در سفر به طبس باید به دره مشهور و اسرار آمیز کال جنی که هزاران روایت ترسناک از رفت و آمد جن‌ها و ارواح را در دل خود جا داده، سر بزنید.

به جز دره کال جنی طبس جاذبه‌های دیدنی دیگری مثل کویر حلوان، باغ سرسبز گلشن، چشمه مرتضی علی و روستای پلکانی نایبند هم در طبس خواهید دید.

در ادامه این نوشتار  به معرفی کامل شهر طبس خواهیم پرداخت.

طبس کجاست؟

شهرستان طبس در گذشته بخشی از استان یزد بود که در سال ۱۳۹۱ به استان خراسان جنوبی ملحق شد.

شهرستان طبس از پهناورترین شهرستان‌های کشور در مرکز ایران است.

طبس از شمال با شاهرود و از جنوب با کرمان همسایه است و از شرق به بیرجند و فردوس و از غرب به نایین و اردکان می‌رسد.

مسیر دسترسی به طبس

برای دسترسی به طبس چندین انتخاب پیش روی شماست.

سریع‌ترین و راحت‌ترین راه برای رسیدن به طبس خرید بلیط هواپیمای تهران طبس است.

اگر هم طرفدار سفر با قطار هستید، باید بدانید که خطوط مشهد به کرمان، مشهد به یزد، مشهد به بندر عباس و تهران به طبس در این ایستگاه توقف می‌کنند.

همچنین سفر به طبس با اتوبوس، با استفاده از خطوط اتوبوس‌رانی که به‌طور منظم به طبس حرکت می‌کنند، انجام می‌شود.

سفر زمینی با ماشین شخصی هم از دیگر راه‌های رسیدن به این شهر کویری است و ساده‌ترین راه از مبدا تهران، مسیر گرمسار، دامغان و شاهرود است.

مسیر تهران به طبس بسته به مسیر انتخابی از ۸۷۰ تا ۹۸۰ کیلومتر فاصله دارد و از ۹ تا ۱۳ ساعت طول می‌کشد.

در مسیر سفر به یزد با مجله جاجیگا همراه شوید.

آب‌و‌هوای طبس

طبس در منطقه‌ای گرم و بیابانی قرار گرفته و تابستان‌های بسیار گرم و زمستان‌های نسبتا سردی دارد.

دمای هوای طبس در تابستان تا حدود ۴۰ درجه هم می‌رسد اما پاییز و زمستان آن هوای ملایم‌تری دارد و برای گشت و گذار در این شهر پرجاذبه مناسب است.

بهترین زمان سفر به طبس

طبس را باید مقصدی جذاب برای دوستداران طبیعت و کویر دانست که بهترین زمان سفر به آن از نظر آب و هوا فصل‌های پاییز و زمستان است.

اواخر پاییز و زمستان هوای طبس ملایم‌تر است و همچنین از شلوغی ایام عید و گرمای طاقت‌فرسای تابستان‌ هم خبری نیست و می‌توانید تجربه‌های شیرینی مثل قدم زدن در روستاهای باستانی و چشمه‌های آبگرم و آبسرد آن را تجربه کنید.

زلزله طبس

زلزله طبس را باید یکی از بزرگترین زمین‌لرزه‌‌هایی که تا به حال در ایران ثبت شده، دانست.

شهر طبس در شهریور سال ۱۳۵۷ زمین لرزه هولناکی به شدت ۷.۸ ریشتر را تجربه کرد که خرابی‌های زیادی در این شهر و روستاهای اطراف آن به بار آورد و موجب کشته شدن افراد زیادی شد.

اقامت در طبس

برای اقامت در این شهر کویری هم کافی است وارد سایت جاجیگا شوید و با اجاره خانه روستایی و سوئیت در طبس  برای یک سفر دوست داشتنی برنامه‌ریزی کنید.

جاهای دیدنی طبس

باغ گلشن طبس

وجود یک باغ سرسبز و باطراوت آن هم در آب و هوای کویری طبس حسابی غافلگیرتان می‌کند.

باغ گلشن که در سفرنامه ناصرخسرو به نام “طبس گیلکی” از آن نام برده شده، متعلق به دوران زندیه و قاجاریه است و حدود ۷ هکتار مساحت دارد.

گل‌های سفید و زرد، درختان متنوع مثل خرما، کاج، پرتغال و نارنج و همچنین حوضی که در میانه باغ خودنمایی می‌کند، زیبایی  باغ گلشن را چند برابر کرده‌اند.

باغ گلشن در خیابان امام خمینی طبس قرار دارد.

دره کال جنی طبس

یکی از جاهای دیدنی طبس که حتما باید به آن سربزنید، دره مشهور و اسرار آمیز کال جنی است که هزاران روایت ترسناک از رفت و آمد جن‌ها و ارواح را در دل خود جا داده.

دره کال جنی طبس یکی از ترسناک‌ترین مناطق ایران و منظره طبیعی شگفت انگیزی است که در اثر فرسایش صخره‌ها با آب و باد و رسوبات آبرفتی طی هزاران سال شکل گرفته و در میان کویر داغ فضای سرسبز و خنک ایجاد شده.

این دره جاده طبس-بشرویه، دوراهی استخرِ شاعر، روستای فشاه قرار گرفته و قدمت دخمه‌ها و تونل‌های متعدد در دیواره‌های دره به دوران زرتشتیان و ساسانیان باز می‌گردد.

دره کال سردر

دره کال سر در یکی دیگر از جاهای دیدنی طبس است که درون دشتی به همین نام قرار دارد و از فاصله دور چیزی از آن پیدا نیست.

درواقع در ۲۵ کیلومتری شرق طبس در رشته کوه شتری و بعد از طی کردن مسیری هوار ناگهان خود را در مقابل این دره اعجاب‌انگیر خواهید دید.

چشمه مرتضی علی

اما نوبت می‌رسد به یکی از خوش آب و هواترین جاهای دیدنی طبس یعنی چشمه مرتضی علی که در حوالی روستای خرو طبس قرار دارد.

این چشمه میان دره‌ای با دیوارهای بلند جا گرفته که برای رسیدن به آن باید در یک مسیر زیبا با چشمه‌های متعدد کوچک و بزرگ پیاده‌روی کنید.

چیزی که در چشمه مرتضی علی بیش از همه باعث شگفتی شما خواهد شد، وجود دو چشمه آب سرد و گرم در کنار یکدیگر است به طوری که ممکن است در برخی مواقع دو بخش مختلف رودخانه، اختلاف دمایی تا ده درجه هم داشته باشند.

کویر حلوان

کویر حلوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های شهر طبس است که در ۹۰ کیلومتری شمال غربی طبس در نزدیکی روستای حلوان قرار گرفته است.

پیاده‌روی روی رمل‌های شنی داغ و نرم کویر، تماشای غروب خورشید، شترسواری، رصد ستارگان، آفرودسواری و راندن موتور‌های چهارچرخ از تفریحات هیجان‌انگیزی هستند که در کویر حلوان انتظارتان را می‌کشند.

در مسیر سفر به کویرهای ایران و تجربه سکوت شب با مجله جاجیگا همراه شوید.

غار حلوان

یکی دیگر از دیدنی‌های روستای حلوان، غار حلوان است که عمر سنگ‌های آن به ۱۶۰ میلیون سال پیش یعنی دوره ژوراسیک میانی می‌رسد.

این غار در گذشته پناهگاه حیوانات وحشی مختلفی بوده است.

ارگ قدیم طبس

ارگ کهن یا همان کهن دژ طبس یکی از بناهای تاریخی عجیب این شهر است که حدود ۱۰۰۰ سال قدمت دارد و با وجود آسیب‌هایی که در زلزله ۵۷ به آن وارد شد، اما همچنان پابرجاست.

این بنای تاریخی در خیابان واعظ طبسی قرار دارد.

طاق شاه عباسی

طاق شاه عباسی یکی دیگر از دیدنی‌های طبس است که در نزدیکی روستای خرو در ۲۵ کیلومتری طبس قرار دارد.

این طاق حدود۶۰ متر ارتفاع دارد و قدمت آن به ۷۰۰ سال پیش می‌رسد.

معماری خاص این سد نشان از توانایی بالای معماران ایرانی دارد و برخی آن را “نازک‌ترین سد قوسی جهان” می‌دانند  که در گذشته برای کنترل آب ورودی به شهر از آن استفاده می‌شده.

کاروانسرای خان

اگر از سمت جاده‌ی یزد به طرف طبس حرکت کنید، به یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری و تاریخ طبس خواهید رسید.

کاروانسرای خان که در واقع عمارتی چهارگوش و متعلق به دوران صفویه است در روستای رباط خان قرار گرفته و از نمونه‌های زیبای معماری این دوران است.

تماشای مجموعه بادگیر و گنبد شاه‌نشین این کاروانسرا تصویر زیبایی در ذهنتان خواهد ساخت.

قلعه اسماعیلیان طبس

قلعه اسماعلیان که قدمتش به دوران سلجوقیان برمی‌گردد یکی از بناهای تاریخی طبس است که بین دو روستای خروان سفلی و علیا قرار دارد.

این قلعه با داشتن چهار آب‌انبار بزرگ، در گذشته محلی برای جمع‌آوری آب بوده و طراحی آن به شکلی بود که نه از بیرون قابل تسخیر باشد و نه کسی بتواند از آن فرار کند.

روستای نایبند طبس

در بخش جنوبی طبس و درست در بخش دیهوک، به یکی از روستاهای پلکانی ایران یعنی روستای نایبند خواهید رسید که به آن لقب ماسوله کویر را می‌دهند.

روستای نایبند با داشتن گندمزار، نخلستان‌های زیبا و باغ‌های مرکبات، همچون جزیره‌ای سبز در دل کویر می‌درخشد.

روستای پلکانی نایبند با معماری خاص خود در سالیان اخیر به شهرت رسیده و اغلب خانه‌های این روستا دو طبقه‌اند و از دور به شکل مکعب‌های خاکستری به نظر می‌رسند که نامنظم روی هم چیده شده‌اند.

جنس مصالح به کار رفته در خانه‌های این روستا از خشت و کاهگل است.

برای رسیدن به این روستا پلکانی باید در مسیر جاده طبس-کرمان حرکت کنید. پس از عبور از کریت، دیهوک و زنوغان به نایبند خواهید رسید.

روستای ازمیغان

ترکیب عجیب شالیزار سرسبز و نخلستان جنوب،‌ تصویر شگفت‌انگیزی است که در روستای ازمیغان خواهید دید.

این روستا در ۴۰ کیلومتری طبس قرار دارد و تضاد جالبی از طبیعت ایران به نمایش می‌گذارد.

در روستای ازمیغان آب دائمی جریان دارد و در شالیزارهای سرسبز آن، برنج خوش‌عطر «چمپا» کشت می‌شود.

روستای اصفهک

روستای اصفهک یکی از قدیمی‌ترین روستاهای طبس است که حدود ۴۰ کیلومتر با این شهر فاصله دارد.

این روستا به آب و هوای جذاب و ساختار چوبی خانه‌ها و قنات‌ها و چاه‌های آب شیرینش معروف است.

بعد از زلزله سال ۵۷ و تخریب این روستا مردم خانه‌های چوبی را برای زندگی موقت در کنار خرابه‌های روستای قبلی ساختند.

غذاهای محلی طبس

با سفر به طبس فرصت امتحان کردن غذاهای محلی جدیدی را خواهید داشت که با طعم جدیدشان حسابی شگفت‌زده‌تان می‌کنند.

از غذاهای محلی طبس باید به انواع آش مثل آش جوش‌پره، آش لخشک، آش قلیه، آش انار، انواع اشکنه، خورشت کنگر،خورشت زردک، رشته پلو، آبگوشت بلغور، آبگوشت گندم، آبگوشت کشک، و انواع نان اشاره کرد.

سوغات و صنایع دستی طبس

از سوغات خوشمزه شهر طبس باید به شیرینی‌های لذیذ این شهر مثل قطاب، باقلوا، نان چایی و نان نخود و همچنین انواع محصولات محلی مثل خرما، عرقیجات، انواع مربا، زیره، پرتقال و پسته آن اشاره کرد که حسابی چمدان‌هایتان را رنگی می‌کنند.

از صنایع‌دستی معروف طبس هم باید به گیوه‌بافی ، حصیربافی ، مسگری، حکاکی‌ و قلم‌زنی، فرش و ظروف مسی اشاره کرد.

سخن آخر

شهر طبس که به عروس کویرهای ایران معروف است، مقصدی است که حتی شده یکبار باید به آن سر بزنید و از زیبایی‌های عجیب و غریب آن  لذت ببرید.

در این نوشته چرخی در این شهر کویری پر جاذبه زدیم.