معصومه ذاکراکبریشب یلدا چی بخوریم؟
سفره یلدای شما چه رنگ و عطری دارد؟
شب یلدا، شبی برای هزاران خاطره شیرین و بهانه‌ای برای دورهمی و شب نشینی و یک دقیقه بیشتر در کنار هم بودن است.
یلدا دخترک پاییز در واپسین روزهای پاییز با لباس رنگارنگ خود سر می‌رسد و جشن و شادی را برای مردم هدیه می‌آورد.
با رسیدن یلدا کرسی مادربزرگ دوباره برپا می‌شود و به استقبال آجیل و هندوانه و انار شب یلدا می‌رود و با گرما و صمیمیت خود همه را دور خود جمع می‌کند.
واژه یلدا برگرفته از یک واژه سریانی به معنای «تولد» و «زایش» است و به اعتقاد گذشتگان ایزدمهر یا میترا در همین بلندترین شب سال زاده شده.
البته عده‌ای دیگر معتقد بودند که تاریکی نماد اهریمن است به همین خاطر بلندترین و تاریک‌ترین شب سال را دور هم جمع می‌شدند تا با جشن و شادی و آتش روشن کردن این اهریمن را نابود کنند.
بهترین انتخاب برای سپری کردن بلندترین شب سال در جمع گرم و صمیمی خانواده، اجاره کلبه چوبی زمستانی است.
در این کلبه‌های چوبی زمستانی زیر کرسی گرم بنشینید و شب یلدا را با عطر و بوی چوب و طعم خوش انار و هندوانه به صبح برسانید.
درباره گدراندن شب یلدا در فضای سنتی اقامتگاه بومگردی در مجله جاجیگا بخوانید.
مطالبی که در این مقاله می خوانید:
چرا به یلدا شب چله می‌گویند؟
ایرانیان قدیم اول تیر را به چله تابستان و اول دی ماه را به چله زمستان می‌شناختند و از آنجا که از فردای شب یلدا چله بزرگ زمستان شروع می‌شود، به آن شب چله هم می‌گویند.
تاریخ دقیق شب یلدا ۱۴۰۱
شب یلدا در روز چهارشنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۱ و در تقویم میلادی برابر با ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲ است و در تقویم قمری مصادف است با روز ۲۶ ماه جمادی الاول سال ۱۴۴۴.
آداب و رسوم خاص شب یلدا
مردم ایران شب یلدا را با دورهمی و جمع شدن خانواده و دوستان کنار یکدیگر جشن می‌گیرند.
در این شب پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای بقیه قصه‌های کهن تعریف می‌کنند. چه لذتی بالاتر از اینکه زیر کرسی کنار این راویان زنده تاریخ بنشینیم و از رسوم از یاد رفته بشنویم.
شب یلدا با خوردن میوه‌هایی مثل قاچ هندوانه، انار دان شده که نمادی از یلدا هستند، انواع آجیل و باسلق و شیرینی، ادامه می‌یابد.
البته میوه‌ها و مرکباتی همچون پرتقال، سیب، خرمالو، گلابی و خوراکی‌های زمستانی مثل سوپ داغ و خوشمزه کدو حلوایی و لبوی داغ هم در سفره یلدا خودنمایی می‌کنند.
در این بین مهمانان و شب زنده‌داران یلدا تفالی به حافظ می‌زنند و با نیت کردن از حضرت حافظ می‌خواهند که به نیتشان پاسخ دهد.
در کنار این مراسم که در سراسر کشور مشترک هستند، در بعضی از شهرها و استان‌ها آداب و رسوم خاصی وجود دارد که مختص همان جاست و شاید چیزی از آن‌ها نشنیده باشید.
در ادامه چرخی مابین این استان‌ها می‌زنیم و با تعدادی از این آداب و رسوم خاص آشنا می‌شویم.
آداب و رسوم شب یلدا در استان‌های مختلف
شب یلدا در اصفهان
در سفره یلدا مردم اصفهان غیر از انار و هندوانه، انگور هم حضور پررنگی دارد و اصفهانی‌ها معتقدند به‌خاطر خواص و فواید انگور حتما باید در این سفره باشد.
یکی از تنقلاتی که روی سفره و کرسی شب یلدای مردم اصفهان پیدا می‌شود، «چلسمه» نام دارد که شامل آجیل و تنقلاتی مثل مویز، کشمش، نخود، گندم، شاهدانه و برنجک است.
آش کدو هم از غذاهای محلی اصفهان است که در شب یلدا مرسوم است که از نظر اصفهانی‌ها یلدا بدون آن بی‌معناست. این آش خوشمزه و خوش رنگ و لعاب از ترکیب کدو حلوایی، حبوبات، برنج، کشک، سبزی و پیاز داغ تهیه می‌شود.
یکی دیگر از رسوم پراهمیت شب یلدا در اصفهان به نوعروسان مربوط می‌شود.
در دوران نامزدی خانواده داماد هدایایی مثل لباس، آجیل و میوه و شیرینی برای نو عروس هدیه می‌برند. البته امروزه این رسم از شکل سنتی و قدیمی خودش درآمده و با تجملات ادغام شده.
درباره سفر به اصفهان شهر معماری و تاریخ پادشاهان صفوی در مجله جاجیگا بخوانید.
شب یلدا در کهگیلویه و بویر احمد
شب یلدا در کهگیلویه و بویر احمد با «متیل گفتن» بزرگتر فامیل معنی پیدا می‌کند. یکی از معروف‌ترین این متیل‌ها و داستان‌های افسانه‌ای، داستان دو برادر به نام احمعیل و محمعیل است.
از غذاهای معروف شب یلدا در این استان می‌توان به شله ماشکی، شله شیری، کلگ گوشت و دنگو پخت اشاره کرد.
مردم کهگیلویه و بویراحمد یک نوع آش محلی به نام آش دووا هم در این شب می‌پزند که در واقع نوعی آش دوغ است.
آجیل‌های شب یلدا در کهگیلویه هم بیشتر آجیل‌های محلی مانند گندم برشته، گردو و عسل، گِمَک، مغز بادام، کَله خُنگ و بلی پیلو هستند.
شب یلدا در استان مازندران
به زبان محلی مازندران به شب یلدا «چله شو» می‌گویند و رسم است که در این شب حتما سبزی پلو همراه مرغ، اردک یا ماهی بخورند. فسنجان با اردک و سبزی کوکو هم از دیگر غذاهای محلی است که مازندرانی‌ها با آن به استقبال زمستان می‌روند.
خوردن انار قرمز، میوه‌های مختلف، آجیل و تنقلاتی مثل گندم برشته، تخم بود داده هندوانه و کدو، کدو حلوایی پخته و میوه خشک نیز در این شب بسیار رایج است.
البته هندوانه هم در سفره یلدا مازندرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد و معتقدند خوردن یک قاچ هندوانه در شب یلدا از سکته قلبی و دندان درد جلوگیری می‌کند.
«دلجویی از خانواده‌های عزادار» و «هدیه بردن برای تازه عروس» از دیگر آداب شب یلدا در مازندران هستند.
در مسیر گردش در مازندران و بازدید از مقاصد دیدنی این استان کرانه خزر با مجله جاجیگا هم مسیر شوید.
شب یلدا در استان گیلان
در بین سفره شب یلدای مردم گیلان حتما هندوانه پیدا می‌شود، چون معتقدند خوردن هندوانه از احساس سرما در زمستان و احساس گرما در تابستان جلوگیری می‌کند.
شام شب یلدا در گیلان غذایی محلی با طعم انار است. گیلانی‌ها در شب یلدا خورش انار بیج می‌پزند که از ترکیب رب انار، آب انار، گردو و سبزی محلی تهیه می‌شود.
سبزی پلو با ماهی یکی دیگر از شام‌های سنتی گیلانی‌ها برای شب یلدا است که با ماهی تازه شمال به خصوص ماهی سفید تهیه می‌شود.
«آو کونوس» از پایه ثابت سفره شب یلدا در گیلان است. گیلانی‌ها از اوایل پاییز ازگیل‌های خام را به همراه آب داخل خمره می‌ریزند و سر خمره را محکم بسته و در جای خنک نگه می‌دارند تا رسیدن شب یلدا آو کنوس هم آماده می‌شود.
در مسیر گردش در استان سرسبز گیلان با جاجیگا همراه شوید.
شب یلدا در قزوین
در قزوین هم مانند همه جا خوردن انار دانه شده و هندوانه شب یلدا رواج دارد و خرمالو یکی از میوه‌هایی است که همیشه سر سفره یلدا در قزوین یافت می‌شود.
قزوینی‌ها برای شام شب یلدا، کله پاچه یا انارپلو می‌پزند، البته قدیم‌ترها شیر برنج هم برای شب چله می‌پختند.
همانطور که گفتیم یلدا فرصتی برای دورهمی دوستانه و ساختن شبی خاطره‌انگیز و رویایی است.
بهترین انتخاب برای سپری کردن بلندترین شب سال در جمع گرم و صمیمی خانواده، کلبه های چوبی زمستانی است.
در این کلبه‌های چوبی زمستانی زیر کرسی گرم بنشینید و شب یلدا را با عطر و بوی چوب و طعم خوش انار و هندوانه به صبح برسانید.
در ادامه چندتا از کلبه‌های چوبی زمستانی جذاب و مناسب برای گذراندن شب یلدا را به شما معرفی می‌کنیم.
رزرو کلبه جنگلی در لاهیجان
این کلبه جنگلی در گوشه دنج و بکر یلدایی رویایی و به دور از هیاهو برایتان رقم می‌زند.
برای رسیدن به این کلبه در لاهیجان، باید یک مسیر جنگلی پاییزی را قدم بزنید و بعد از طی ۷۰ پله به این مقصد خیال‌انگیز می‌رسید.
این کلبه زیبای چوبی با محوطه اختصاصی بسیار وسیعی که دارد، یک دنیای کاملا خصوصی برای گذران بلندترین شب سال برایتان می‌آفریند.
وجود یک چاه آب در کنار کلبه حس و حال آب کشیدن از چاه و زندگی بکر روستایی را برای شما ایجاد می‌کند.
وجود آتشگاه و به پا کردن بساط اجاق و چای هیزمی یکی دیگر از تجربه‌های دلنشین اقامت در این کلبه است.
کلبه دارای حمام و سرویس بهداشتی و یک تخت دونفره و آشپزخانه‌ای نقلی برای آشپزی است.
در فاصله صد متری کلبه سرایدار حضور دارد که تلاش می‌کند در صورت نیاز، اقامت دلچسبی برای مهمانان فراهم کند و از بابت امنیت کلبه خیالتان را راحت کند.
اجاره کلبه چوبی در تالش
این خانه چوبی روستایی شب یلدای شما را به عطر و بوی چوب و کاهگل و تماشای شالیزار اطراف کلبه، گره می‌زند.
این اقامتگاه با فضای سنتی و بومی گیلان در شهر تالش و در نزدیکی دریاچه بکر سراگا قرار گرفته که تماشای انعکاس رقص درختان در آب این دریاچه شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
در آلاچیق این کلبه دور آتش هیزمی بنشینید و طولانیترین شب سال را در فضایی دنج و خصوصی با گل گفتن و شنفتن پشت سر بگذارید.
این خانه دوبلکس است و در طبقه پایین آن پذیرایی، آشپزخانه، اتاق خواب و سرویس بهداشتی در اختیار شماست و طبقه بالای کلبه هم بهار خواب قرار دارد.
اجاره کلبه چوبی در فیروز کوه
یلدای امسال را رویایی‌تر از همیشه در کلبه چوبی نقلی که در منطقه‌ای دنج و آرام قرار گرفته، سپری کنید.
این کلبه سوئیسی در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر فیروزکوه و در محوطه‌ای ۴۰۰۰۰ متری و منطقه‌ای کوهستانی قرار گرفته.
کلبه چوبی فاقد آشپزخانه و اناق خواب است اما یک تخت خواب دو نفره برای استراحت شما فراهم شده. همچنین با چند پله به طبقه بالای کلبه می‌رسید که فضای مناسبی برای استراحت است.
در محوطه این کلبه تفریحاتی مثل ماشین باگی و قایق سواری هم در انتظار شماست و هیجان یلدایتان را تکمیل می‌کند.
رزرو کلبه چوبی لوکس در رامسر
از در ورودی که وارد شوید، در محوطه اختصاصی ۱۲۰۰ متری لابه‌لای درختان کلبه چوبی زیبایی از دور خودنمایی می‌کند.
این کلبه چوبی رویای شما برای ساختن یک یلدای خاص و خاطره‌انگیز را تحقق می‌بخشد.
در طبقه اول این کلبه اتاق نشیمن، سرویس بهداشتی و حمام و آشپزخانه قرار دارد و در طبقه بالا دو اتاق خواب هست که پنجره‌هایشان یکی به سمت جنگل و دیگری به سمت منظره و نسیم دریا باز می‌شود.
اگر تمایل دارید یلدایتان را با خوردن غذاهای محلی خوشمزه تکمیل کنید، کافی است با میزبان باصفای کلبه هماهنگ کنید تا سفره‌ای رنگارنگ از غذاهای شمالی برایتان ردیف شود.
این کلبه از موقعیت مکانی خوبی هم برخوردار است و تا ساحل دریا فقط ۱۰۰ متر فاصله دارد و به تله کابین رامسر و روستای جواهرده هم نزدیک است.
کلبه چوبی در اربه کله رامسر
چه چیزی بهتر از اینکه شب یلدا را در خانه‌‌ی روستایی شمالی با چشم‌انداز دریا و جنگل و کوهستان سپری کنید.
این کلبه در اربکله از ارتفاعات مشرف به رامسر قرار گرفته و با امکانات کامل رفاهی شبی خاطره‌انگیز را برایتان رقم می‌زند.
قرار گرفتن این ویلای چوبی ما بین باغ میوه و در لابه‌لای درختان پرتقال و آلوچه و خرمالو آن را دیدنی و خواستنی‌تر کرده.
فاصله این اقامتگاه تا شهر رامسر و ساحل دریا فقط ۱۰ دقیقه است.
اجاره کلبه جنگلی در جاده اسالم به خلخال
رویایی ترین شب یلدای زندگیتان را در این کلبه چوبی با پس‌زمینه صدای رودخانه و نمایی از جنگل، رقم بزنید.
در کنار پنجره این اقامتگاه با نمایی از رودخانه و طبیعت بکر و دیدنی بنشینید و تفالی به حضرت حافظ بزنید.
این کلبه در کیلومتر ۱۰ جاده اسالم به خلخال واقع شده و امکانات رفاهی کاملی در اختیارتان قرار می‌دهد.
در این اقامتگاه با هماهنگی قبلی می‌توانید غذاهای خوشمزه محلی را هم چاشنی بلندترین شب سالتان کنید و طعم این شب را تا ابد در خاطرتان ثبت کنید.
سخن آخر
شب یلدا فرصتی برای غنیمت شمردن یک دقیقه بیشتر در کنار هم بودن و لذت بردن از جمع دوستانه محسوب می‌شود.
شاید سوالاتی مثل “شب یلدا کجا بریم؟” یا “شب یلدا چی بخوریم؟” برای شما هم پیش آمده باشد، در این مطلب سعی کردیم به غذاهایی که در مناطق مختلف کشورمان برای شب یلدا پخته و تهیه می‌شود، بپردازیم و چند کلبه دوست داشتنی برای دورهم بودن در شب یلدا معرفی کنیم.
پریسا سجادی
یلدا تو شله های دیزین زمانی که بیرون کلبه برف میباره و ما با یه پیاله انار تو دستمون دور آتیش نشستیمو میتونم تصور کنم
عالی …