معصومه ذاکراکبریبرای تماشای تصویری منحصر به فرد از ایران باستان یعنی دوران ساسانی و هخامنشیان مجموعه به هم‌پیوسته سازه‌های آبی شوشتر یا سیکا را از دست ندهید.
سازه‌های آبی شوشتر خوزستان نشانه نبوغ ایرانیان در به کارگیری سازه‌های آبی و استفاده و بهینه سازی انرژی آب در گذشته‌های دور است.
مجموعه‌ای از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیمی که آب را هدایت و چرخه آسیاب‌ها می‌گردانند.
آب زلال رود بعد از چرخاندن آسیاب‌ها از آبشارها فرو ریخته و حوضچه‌های زیبایی می‌سازند. سازه‌های آبی شوشتر در ترکیب با درختان، تنپوش سبز دیواره‌ها و پرواز و شنای پرندگان منظره‌ای تماشایی ساخته‌اند که نمی‌توان از آن چشم برداشت.
آسیاب‌های آبی در دوره پادشاهی اردشیر بابکان در شوشتر و در استان خوزستان ساخته شده‌اند.
برای تماشای این سازه شگفت‌انگیز و ماندن در خوزستان می‌توانید روی اجاره ویلا و سوئیت در خوزستان از سایت جاجیگا حساب باز کنید.
درباره سفر به شوشتر در مجله جاجیگا بخوانید.
در ادامه این نوشتار با ما همراه شوید تا پاسخی به سوال “سازه های آبی شوشتر کجاست؟” پاسخ دهیم و با این سازه اعجاب‌انگیز بیشتر آشنا شویم.
مطالبی که در این مقاله می خوانید:
سازه های آبی شوشتر کجاست؟
سازه‌های آبی شوشتر در شمال استان خوزستان و در شهر شوشتر قرار دارد.
تاریخ نویسان درباره نام شوشتر می‌گویند که وقتی شهر شوش ویران شد، در۶ فرسنگی شوش، شوشتر ساخته شد که چون خوش آب و هواتر و حاصلخیزتر از شوش بود، آن را شوشتر یعنی از شوش بهتر نامیدند.
مسیر دسترسی به سازه های آبی شوشتر
برای رسیدن و تماشای عظمت سازه‌های آبی شوشتر، ابتدا باید خودتان را به خوزستان برسانید و سپس مسیر شوشتر را پیش بگیرید.
بعد از رسیدن به شوشتر وارد خیابان دو خواهران، میدان هفده شهریور، خیابان شریعتی شوید تا به مقصد برسید.
فاصله تهران تا شوشتر حدود ۱۸۳ کیلومتر است و با خودروی شخصی چیزی حدود ۹ ساعت طول می‌کشد.
در مسیر سفر به دزفول در مجله جاجیگا بخوانید.
اقامت در نزدیکی سازه های شوشتر
اگر در سفر به خوزستان قصد اقامت در شهر شوشتر را داشته باشید، با اجاره ویلا و سوئیت در شوشتر حس وحال زندگی در این شهر را تجربه کرده و از سفرتان در مدت اقامت لذت می‌برید.
قدمت سازه‌های آبی شوشتر
طبق بررسی اسناد تاریخی گمان می‌رود که سنگ بنای اولیه این سازه تاریخی در دوره هخامنشیان گذاشته شده باشد اما برخی آن را به دوره ساسانیان و زمان پادشاهی اردشیرنسبت می‌دهند.
اما به طور کلی مجموعه سازه‌های آبی شوشتر در دوره‌های مختلف تاریخی تکمیل شده و هر دوره مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و از دوره قاجار دیگر استفاده‌ای از آن نشده و فقط جنبه تماشایی دارد.
بهترین زمان بازدید از سازه آبی شوشتر
فصل بهار مخصوصا ماه‌های اردیبهشت و خرداد را می‌توان بهترین زمان سفر به خوزستان و بازدید از سازه‌های آبی شوشتر دانست.
بازدید این شاهکار تاریخی و معماری از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب امکان‌پذیر است.
کاربرد سازه آبی شوشتر در قدیم
هر یک از سازه‌های این مجموعه در گذشته کاربرد خاص خودش را داشته‌اند و در ارتباط با هم یک مجموعه به هم پیوسته و منظم را تشکیل می‌دادند و تاثیر بسزایی در رونق کشاورزی و بازرگانی داشتند.
این سازه‌ها که از خشت و سنگ و ساروج ساخته شده‌اند، از فوران رود کارون جلوگیری می‌کردند، آب را به صورت یکسان به همه شهرها می‌رساندند و زمین‌های کشاورزی را سیراب و چرخ‌های آسیاب گندم را به کار می‌انداختند.
درباره سفر به آبادان، شهر مردمان خونگرم و عشق فوتبال در مجله جاجیگا بخوانید.
بخش‌های مختلف سازه‌های آبی شوشتر
مجموعه سازه‌های آبی شوشتر شامل بخش‌های مختلفی همچون پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها، سیکا و تونل‌های عظیم هدایت آب است.
البته برخی از بخش‌های این مجموعه بر اثر سیل و عوامل مختلف در طول سالیان دراز از بین رفته‌اند.
بند میزان
بند میزان یکی از بندهای این سازه است که آب رودخانه کارون را به دو شاخه شُطیط و گَرگَر تقسیم می‌کند و با مسدود کردن جریان آب، باعث بالا آوردن سطح آب رودخانه می‌شود.
این بند که به نام‌های دیگری مثل بند قیصر، شاپوری، دولت‌شاه، تراز، خاقان و محمدعلی شاه نیز شناخته می‌شود.
برج کلاه فرنگی
برج کلاه فرنگی برجی مشرف به بند میزان است که روی پایه‌ای چهارمتری از سطح زمین قرار دارد و محلی برای نظارت به کارگران و کنترل شدت آب در پهنه رودخانه بوده است.
در گذشته از این برج به عنوان مکانی برای دیده‌بانی و پیام رسانی استفاده می‌کردند.
برج کلاه فرنگی در میدان ۱۷ شهریور، انتهای خیابان بلوار شوشوتر قرار دارد.
رودخانه گرگر
رودخانه گرگر رودخانه‌ای مصنوعی است که در دوران هخامنشیان به صورت دستی ساخته شده تا برای امنیت شهر حجم آب کارون را کم کند.
درباره سفر به بوشهر، شهر خانه‌های مرجانی و نخلستان‌های طلایی در مجله جاجیگا بخوانید.
مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی
با بالا آمدن رود گرگر توسط بند، سه تونل حفر شده در سنگ پر می‌شوند.
سپس آب این تونل‌ها به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شود و به قسمتی می‌رود که آسیاب های آبی قرار گرفته، بعد از چرخاندن آسیاب نیز همانند آبشار به حوضچه‌هایی سرازیر می‌شود که منظره چشم نوازی را ایجاد می‌کند.
پل بند برج عیار
پل بند برج عیار یکی دیگر از بندهای این سازه است که در پایین‌ترین قسمت آبشارها و روی رود گرگر بنا شده.
در مسیر سفر به اهواز با مجله جاجیگا همراه شوید.
پل بند لشکر
یکی از بناهای زیبای آجری با پیشینه‌ای که به دوران ساسانیان می‌رسد، پل بند لشکر، بخشی از مجموعه سازه‌های آبی شوشتر است که در دوران صفوی بازسازی و مرمت شده.
این پل و طبیعت زیبای شوشتر منظره زیبا و تاثیرگذاری در خوزستان ساخته‌اند.
بند ماهی بازان یا بند خدا آفرین
این بند که به صورت طبیعی بین رود گرگر و داریون ایجاد شده و به همین خاطر به آن بند خدا آفرین هم می‌گویند.
این بند از یک رشته سنگ یک‌پارچه تشکیل شده و در وسط آن، سه دیوار وجود دارد که مجرای گذر آب است.
نهر داریون شوشتر
یکی دیگر از بخش‌های سازه آبی شوشتر نهر داریون نام دارد که قدمتش به دوران هخامنشیان برمی‌گردد.
این نهر که یک شاخه از کارون است در گذشته نقش مهمی در تامین آب برای آبیاری و زراعت برعهده داشته.
برای تماشای عبور نهر داریون از زیر قلعه باید خودتان را به بلوار علامه شیخ شوشتری برسانید.
از دیگر بخش‌های سازه مشهور و دیدنی شوشتر، باید به قلعه سلاسل، پل بند شادروان، بند خاک، پل بند شرابدار، سیکا، بند دختر، بند دارا و پل شاه علی اشاره کرد.
جاهای دیدنی اطراف آسیاب آبی
باغ خان شوشتر
در فاصله ۷۰۰ متری آسیاب‌های آبی، باغ خان اثری به جا مانده از معماری دوره قاجار و از جاهای دیدنی جذاب در شوشتر خوزستان است.
در محوطه این باغ انواع درختان میوه کاشته شده و برای زیباتر شدن آن هم از درختچه‌های گل رز، محمدی، شاه‌پسند، لاله عباسی و گل کاغذی استفاده کرده‌اند.
این باغ در بخش غربی رود گرگر یعنی انتهای خیابان امام شرقی و محله بی بی دختران شوشتر قرار دارد.
خانه مستوفی شوشتر
یکی از جاهایی که حتما باید در سفر به شوشتر به آن سر بزنید، خانه مستوفی شوشتر است.
این خانه یادگاری از زمان قاجار است که امروزه به یک مجموعه فرهنگی تاریخی تبدیل شده و می‌توانید از موزه، رستوران، عکاسخانه و مرکز صنایع دستی آن بهره ببرید.
خانه مستوفی شوشتر در میدان باطنی، جنب مسجد مستوفی قرار دارد.
در مسیر سفر به دزفول و عبور رود دز از دل تاریخ با جاجیگا همراه شوید.
مسجد جامع شوشتر
مسجد جامع شوشتر یک اثر تاریخی متعلق به دوران صدر اسلام است. این مسجد پس از مسجد جامع یزد قدیمی‌ترین مسجد جامع ایران با قدمتی ۱۲۰۰ ساله است.
جا به جای مسجد نشانه‌های تاریخ و معماری دوره‌های مختلف را می‌شود دید.
کاروانسرای افضل
کاروانسرای افضل یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی شوشتر است که با دیوارهای آجری حسابی از شما دل می‌برد.
این کاروانسرا تاریخی محل دائمی برگزاری نمایشگاه صنایع دستی است و مقصدی جذاب برای گردشگران محسوب می‌شود.
کاروانسرای افضل در خیابان طالقانی شوشتر قرار دارد.
چهار طاقی شوشتر
چهار طاقی هم یکی از آثار تاریخی جذاب شوشتر است که از آتشکده تا مسجد تغییر کاربری داده.
طراحی این بنا به شکلی است که یک فضای گنبدی شکل بر روی چهار پایه بنا شده و قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد.
این بنای تاریخی در حاشیه رود گرگر شوشتر قرار دارد.
درباره سفر به خرمشهر، شهر نخل و گلوله در مجله جاجیگا بخوانید.
سخن آخر
هر چقدر از شگفتی و زیبایی سازه آبی شوشتر بگوییم، کم گفته‌ایم و حتما باید رفت و این عظمت و شگفتی را از نزدیک تماشا کرد.
سازه‌ای با این عظمت که از خشت و گل ساخته شده و نشانه نبوغ ایرانیان در به کارگیری سازه‌های آبی و استفاده و بهینه سازی انرژی آب در گذشته‌های دور است.
در این نوشتار به معرفی سازه‌های آبی شوشتر و بخش‌های مختلف آن پرداختیم.
ارسال نظر